Ήταν κάποτε δεν είναι πια

Προκαλεί σίγουρα μελαγχολία όταν διαπιστώνουμε αλλαγές σε σκηνικά της μνήμης των παιδικών μας χρόνων. Είναι όμως οι ανάγκες και οι καταστάσεις που επιβάλλουν κάποιες αλλαγές ώστε κάτι να γίνεται πιο χρηστικό. Αίφνης στο χώρο του πρώτου σχολειού τίποτα δεν θυμίζει τι πριν υπήρχε. Το δεύτερο αφού μίκρυνε έγινε, σχολικό μαγεριό, φιλοξένησε μαστόρους , υπαλλήλους και σήμερα είναι βιβλιοθήκη και γραφείο του ΦΣΠ. Σε άλλα όμως χωριά ( π.χ. Ζερβοχώρι)εγκαταλείφθηκαν και ήδη αρχίζουν να καταρρέουν πανέμορφα σχολικά κτήρια.
Οταν όμως γίνονται ανεπανόρθωτες επεμβάσεις που εξαφανίζουν ή αλλοιώνουν υπερβολικά έργα-μνημεία ακόμα πιο παλιά, η μελαγχολία μεγαλώνει και γίνεται θλίψη και πολύ εύστοχα την αποτυπώνει γνωστός χωριανός μας στην ποιητική του συλλογή \" Βεντερίκος\".

Ο Απρίλης με το \" Παλιό \" έφτανε μέχρι τις 13 του τωρινού Μάη. Εκείνο που θέλω να τονίσω είναι ότι δεν γινόταν στο καταχείμωνο αυτή η μετακίνηση όπως μπορεί κανείς να νομίσει φαίρνοντας στο νού του τουρτουρισμένα παιδάκια γύρω από μια φωτιά να πυρώνονται.

Εκμεταλλεύομαι τις λίγες μέρες στο χωριό για χίλια πράγματα που στερούμαι στην Αθήνα. Όμως βρήκα και το χρόνο να ψάξω παλιά σκονισμένα χαρτιά για όσα υποσχέθηκα να μιλήσω. Ανάμεσα σε αυτά και αναφορές του μεγάλου δασκάλου του χωριού μας, του Νικόλαου Μπίτσα, για το πρώτο σχολείο, το Αμελικό. Η κατάσταση για τα παιδάκια ακόμα και μέσα στο σχολείο ήταν τραγική. 24 τετραγωνικά όλα κι όλα, με κακό φωτισμό και κακό αερισμό. Ο Μπίτσας ξεκάθαρα αποκρίνεται ΟΧΙ στην ερώτηση αν το διδακτήριο είναι υγιεινό. Και άλλο τόσο ξεκάθαρα δηλώνει πως είναι ανθυγιεινό.

Από τα κωμικά ευρήματα της σημερινής μέρας: Τέσσερις μέρες κλειστό το σχολείο εξαιτίας της απογραφής των υποζυγίων! Βλέπετε ήταν κι αυτό στα καθήκοντα του δασκάλου...

Εντυπωσιάστηκα επίσης με τους αριθμούς αγοριών κοριτσιών. Προ του πολέμου ο Μπίτσας χρησιμοποιώντας ακόμη και το δικαίωμα που του έδινε ο νόμος για πρόστιμα σε όσους γονείς δεν έστελναν τα παιδιά τους στο σχολείο, είχε πετύχει όλα τα κορίτσια να παρακολουθούν το σχολείο. Λίγο λοιπόν πριν από τον πόλεμο του 40, το σχολείο μας είχε κάποια στιγμή περισσότερα κορίτσια και λιγότερα αγόρια. Ήρθε όμως ο πόλεμος και όλα άλλαξαν. Αμέσως μόλις το σχολείο ξαναλειτούργησε, τα αγόρια ήταν 50 και τα κορίτσια περίπου 20.

Όπως έμαθα, λίγα χρόνια αργότερα, ένας άλλος φωτισμένος δάσκαλος, ο Μπέσιας, λειτούργησε νυχτερινό σχολείο δίνοντας την ευκαιρία σε πολλά κορίτσια να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και να πάρουν απολυτήριο δημοτικού. Σημαντικό να τονίσω ότι ο δάσκαλος δεν είχε κανένα οικονομικό όφελος από τούτο το νυχτερινό σχολειό. Μόνο μεράκι και επιμονή στο παιδαγωγικό του καθήκον.


_______________________________________<br><br>Η δημοσίευση επεξεργάστηκε από: Μαρία Λ, at: 12.04.07 03:05

Εν Βλαχωρίω τη 13η Δεκεμβρίου 1936

Αγαπητοί Συγχωριανοί!
Αγαπητοί Φίλοι!

Θα μου επιτρέψετε ν απευθύνω προς υμάς όλους τους ευγενείς Βλαχωρίτας του εξωτερικού τους γλυκύτατους εκ καρδίας σεμνούς μου χαιρετισμούς αφ ενός να καταστήσω γνωστόν επίσης προς άπαντας υμείς τους γονείς των μαθητών μου ζωηρά και φλέγοντα μεν προβλήματα του σχολείου μας αλλ ουχί ακατόρθωτα αφ ετέρου, ίνα αν δεν τύχωσι της προσηκούσης προσοχής, τουλάχιστον ουδέ της κατακρίσεως.

Υπηρετώ επί ικανά έτη εις την κοινότητάν σας, την οποίαν δεν παύω να εξυμνώ καθότι με περιέβαλε με πολλά προτερήματα, ικανάς αρετάς και αρκετάς φιλοξενίας και το σπουδαιότερον ότι ουδόλως εψυχράνθην ουδέ και εις αυτό τούτο το ανατεθέν μοι υψηλόν και βαρύ έργον, να υστερήσω τάσσων τους μαθητάς μου εις κατωτέραν κλίμακα ή το σχολείον μας εις δευτέραν μοίραν. Δεν επιθυμώ δια της παρούσης μου να εκδηλώσω την ιδιότητά μου ή την ποιότητά μου. Ουδέποτε! Πείθεσθε, επειδή οι πλείστοι εξ υμών αλληλογραφήτε δια των τέκνων σας.

Αν και αι θέσεις σας δεν ίστανται ομαλώς και δεν ανταποκρίνονται επαρκώς εις τας απαιτήσεις σας, όμως δεν διστάζω να υποβάλλω εις την κρίσιν υμών προβλήματα του σχολείου μας έχοντα ανάγκην προσοχής.

Γνωρίζομεν όλοι ότι σεις οι ίδιοι είσθε οι συνεργοί και οι δωρηταί του, υπό την σκιάν του οποίου νοερώς σας ομιλώ, ανεγερθέντος διδακτηρίου. Εάν δεν απεφασίζατε την εποχήν εκείνην, δεν θα εγίνετο άλλοτε. Και να! Τούτο ιστάμενον σήμερον εγγύς της εκκλησίας και παρά τους δρόμους, αυτόπτης μάρτυς εκδηλώνει την ισχυράν θέλησίν σας και την αδελφικήν συνεργασίαν. Είνε ένδειξις αγάπης και φιλοπατρίας. Μίμησις των προγόνων, ο φάρος του χωριού.

Επειδή αι κοινόχρησται ευγενείς αύται πράξεις ανυψώνουν την κοινότητα, φρονώ ότι δεν πρέπει ν αρκεσθώμεν μέχρις εδώ. Έχει ακόμη ανάγκην επιπλώσεως, περιτοιχίσεως και δενδροφυτεύσεως, γυμναστηρίου, αφοδευτηρίων και συντηρήσεως.

Η ενταύθα κοινοτική αρχή παρά τους επανειλημμένους θρήνους του υποφαινομένου δεν έχει προσφέρει ουδ οβολόν επί δύο έτη. Δεν αποκλείεται δε να διανυκτερεύσουν και εν τη αιθούση οι μαθηταί μου ασκεπείς και νηστικοί από τα κατά την χειμερινήν περίοδον πίπτοντα όμβρια, αν κατακλύσωσι την πλατείαν του σχολείου δι ής η έξοδος αυτών.

Εις το σχολείον απαιτείται μεγάλη πολύ μεγάλη καθαριότης και δη εις το ιδικόν μας ίνα φοιτώσι τέκνα θανόντων γονέων εξ ανιάτων νόσων. Έχομεν ανάγκην θρανίων (νέου τύπου διέδρων) αναλόγως της ηλικίας των τρυφερών πλασμάτων μας ίνα μετριασθή ο συνωστισμός των μαθητών. Έχομεν ανάγκην αφοδευτηρίων και περιτειχίσεως της αυλής προς δενδροφυτείαν. Άνευ αυτών το σχολείον μας ομοιάζει άνθρωπον άνευ εσωτερικών οργάνων και καθώς ο άνθρωπος δεν δύναται να ζήση άνευ εσωτερικών οργάνων, ούτω και το σχολείον μας. Ανεγείραμεν σκελετόν σχολείου, ουχί σχολείον. Ποίαν εντύπωσιν δύναται να προξενήση σχολείον, οπόταν η αυλή, η κατάλιμνος αυλή κατακλυζομένη υπό των υδάτων εις ουδένα επιτρέπει την είσοδον ή την έξοδον? Βεβαίως η εξωτερική του κατάστασις ενδεικνύει και την εσωτερικήν. Οι καιροί έρχονται και παρέρχονται, αγαπητοί φίλοι!
Τα έργα όμως τα κοινόχρηστα και ευγενή, θα είνε αυτόπται μάρτυρες ότι εχύσαμεν εκεί του ιδρώτα μας μέρος δια την φωταγώγησιν και . . . . . . . . . . της κοινότητός μας. Αυτά έσονται εύδηλα της αδελφικής και . . . . . . . . . . ζωής μας.

Αν αναλογισθώμεν οποίας . . . . . . . . . . ποίαν αναψυχήν, ποίαν χαράν, ποίαν ευχαρίστησιν και πόσες άλλες δεν θα απολαμβάνη έκαστος εξ υμών . . . . . . . . . . . εις την αγαπημένην . . . . . . . . . . . πατρίδα, . . . . . . . . . . . εις την δεντροφυτευμένην πλατείαν του σχολείου. Είναι βέβαιον ότι και αυτά τα δενδρύλλια θα χαμηλώνουν τα κορυφάς των και θα ομιλούν «καλώς ώρισες, σε σένα χρεωστούμε τη ζωή μας., κάθισε λιγάκι και καμάρωσέ μας, σου δίνουμε τον ίσκιο μας, τη δροσιά μας και την ψυχή μας.»

Όλα αυτά βλέποντες οι απόγονοί μας εις πάσαν στιγμήν με υψηλήν υπερηφάνειαν θα προφέρουν τα ονόματα των συντελεστών των και θα τους μιμούνται. Αλλά μαζί με τα ονόματα εκείνων, με μεγάλον δυνανασχετισμόν θα κατονομάζουν και εκείνους οι οποίοι δια τον ένα ή δια τον άλλον λόγον δεν συνετέλεσαν εις τίποτε. Οποίον αίσχος θα αισθάνονται τότε οι απόγονοι τούτων!

Αγαπητοί φίλοι!

Θερμώς θα σας παρακαλέσω να μη κατακριθώ. Ουδέ και επιβλητικήν να θεωρήσετε ταύτην εκ μέρους του γράφοντος. Όχι! ο γράφων είνε σήμερον και αύριον απέρχεται.

Ομιλώ γράφον, εγώ το σχολειό σας που μ εστήσατε εις τα πόδια. Έχω ανάγκην ισχυρών μελών ακόμη είμαι ελλειπές. Προς Θεού! Συσπειρωθήτε κάπου κάπου και στρέψατε βλέμμα προς εδώ. Στεγάζω τας προσφιλείς υπάρξεις σας, καθόλου απίθανον να είνε τα στηρίγματά σας εις τα γηρατειά! Ως εκ τούτου ζητώ την βοήθειάν σας ίνα δημιουργήσωμεν απόγονον άξιον της τύχης . . . και των προσδοκιών μας, ψύχραιμον και δίκαιον εις τας σκέψεις του και ουχί δειλόν και οπισθοδρομ. . . . .

Ταύτα και περαιώνω την παρούσαν εύχομαι να διέλθητε τας επερχομένας Μεγάλας του Χριστού μας Εορτάς εν πλήρει υγεία, χαρά, μακράν παντός πειρασμού.

Νικόλαος Μπίτσας

___________________________________________<br><br>Η δημοσίευση επεξεργάστηκε από: Μαρία Λ, at: 18.04.07 01:07

Πολύ όμορφη η ιστορία με την δασκάλα, σε μεταφέρει σε μιά άλλη επόχη πολύ διαφορετική και σκληρή.
Να προσθέσω, λίγο καθυστερημένα είναι η αλήθεια, αυτά που έχω ακούσει για την ιστορία αυτή.
Από την προφορική παράδοση της οικογένειας μου ξέρω ότι όντως οι γυναίκες του χωριού ανέλαβαν πιο ενεργό ρόλο στην εκδίωξη της παρείσακτης για την τοπίκη κλειστή κοινωνία δασκάλας, θεωρώντας την απειλή για τους άντρες τους και τα παιδιά τους. Ξεκίνησαν άμεσα ψυχολογικό πόλεμο τα βράδια. Πήγαιναν κατσουλωμένες έξω από το σκολειό και έβγαζαν απόκοσμες και τρομακτικές φωνές παριστάνωντας τους σιαϊταναραίους για να τρομάξουν την δύστυχη κοπέλα. Το αποτέλεσμα μαζί με αυτά που αναφερθήκαν παραπανω απο την Μαρία ήταν να την τρελάνουν.
Από την Οσδιάτισα γιαγιά μου ξέρω ότι ανάλογο γεγονός συνέβηκε στο γειτονικό χωριό Οσδίνα την ίδια εποχή περίπου με δάσκαλο, φαίνεται ότι η αποβολή ξένων πολιτιστικά ατόμων ήταν χαρακτηριστικό της τοπικής κοινωνίας.
Κλείνωντας, υπάρχει καταγραφή από παλιό χωριανό μας για την Μαγδαληνή όπου αναφέρεται σαν Γιαννιώτισσα. Η ιστορία κατα πάσα πιθανότητα (αν ο Μπίτσας ήρθε στο χωριό μας το 1917)έλαβε χώρα το σχολικό έτος 1916-17, ο αντικαταστάτης της κάποιος Μπόγδος καταγράφεται σαν Κερκυραίος ίσως γι αυτό η προφορική παράδοση την διέσωσε σαν Κερκυραία.

Είναι αλήθεια δυστυχώς πως τότε, επί Μαγδαληνής, έλαβαν χώρα σκηνές «απείρου κάλλους». Ναι, τα πράγματα ήταν έτσι όπως τα γράφει ο Βασίλης. Κανονικός ψυχολογικός πόλεμος. Να προσθέσω ότι η τελευταία σκηνή του δράματος υπήρξε και η πιο φριχτή. Οι προγιαγιάδες μας άρπαξαν τη δύσμοιρη δασκάλα κυριολεκτικά από τα μαλλιά και την έσυραν έξω από το Αμελικό.<br><br>Η δημοσίευση επεξεργάστηκε από: Μαρία Λ, at: 18.04.07 01:06