π.Δημήτρη, στο διάλογό μας βρήκαμε τελικά ωραίο κοινό τόπο, με τζάκι, τσίπουρο και καλή παρέα.
Μεταξύ μας, βέβαια, μακάρι τα παλαμάκια να ήταν μόνο αυτά ή κυρίως αυτά που σκοτώνουν την παράδοση. Και μακάρι με λίγο τζάκι, τσίπουρο και καλή παρέα να την ανασταίναμε. Οι αναπαραστάσεις της παράδοσης, από τις διάφορες δημοτικές εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα ως τα Μέγαρα και τα Ηρώδεια και τις τηλεοπτικές μεταδόσεις τους, την αποστειρώνουν συχνά σε folklore, την κάνουνε θέαμα, την μετατρέπουν σε καταναλώσιμο είδος. Κάθε αναπαράσταση εξάλλου μας ξεκόβει από την ίδια τη ζωή.
Η παράδοση θέλει όλες τις αισθήσεις ενεργές, η παράδοση έχει ήχους, εικόνες, αφές, οσμές, γεύσεις, η παράδοση δεν χωράει στο θέαμα. Η παράδοση θέλει ορίζοντες ανοιχτούς και χρόνους με διάρκεια και όχι χώρους κλειστούς και προκρούστειους ρυθμούς της σύγχρονης ζωής.
Πάνω απόλα η παράδοση θέλει συμμετοχή και όχι θεατές παθητικούς. Γιατί η παράδοση πάνω απόλα ήταν και είναι λαϊκή, έτσι δημιουργήθηκε, έτσι επιβίωσε, έτσι μπορεί μόνο να είναι παράδοση και να μην παραδίνεται.
Επέτρεψέ μου, όμως, η παράδοση στις μέρες μας κατάντησε πολυτέλεια για το ...δυσεύρετο ραχάτι μας. Παράδοση κάποτε ήταν και τα τραγούδια της δουλειάς, του θέρου και του σκάλου, τραγούδια και σκοποί ποιμενικά (πχ σκάρος), μουσικές που για να μείνουν πραγματικά ζωντανές δεν έπρεπε να ξεκοπούν από την καθημερινή λειτουργία τους. Κάποτε το τραγούδι συντρόφευε τον ομαδικό μόχθο για να τον απαλύνει, τώρα η δουλειά μας ξεμοναχιάζει και οι ρυθμοί της μας βουβαίνουν μεταξύ μας, μας αποικοινωνικοποιούν. Και το τραγούδι ξώμεινε σαν καταναλωτικό θέαμα ή σαν προσωπικό είδος πολυτελείας...
Τι γίνεται, όμως, όταν η ίδια η ζωή αλλάζει; Όταν οι κοινότητες, οι τοπικές κοινωνίες, δεν λειτουργούν πια όπως παλιά, χάνοντας τις περισσότερες κοινωνικές τους λειτουργίες; Και πως μπορεί να επιβιώσει η παράδοση μακριά από τους γενέθλιους τόπους της; Πως μπορεί να μείνει ζωντανή στα χείλη των νέων που δεν μεγάλωσαν με αυτή; Αυτό είναι ένα μεγάλο ζητούμενο που θα κρίνει, τελικά, και το αν η παράδοση θα μείνει ζωντανή.
Και πολλά παιδιά, χειροκροτώντας σε κάποια εκδήλωση, έστω κι έτσι, παίρνουν το ερέθισμα επιστροφής στον τόπο τους, στην παράδοσή του. Μια εκδήλωση, έτσι, γίνεται κάλεσμα σε ταξίδι, ενεργοποίηση, συμμετοχή. Έτσι, όσοι πασχίζουν για την παράδοση αποκτούν νέους συνταξιδιώτες κι ο λαϊκός πολιτισμός μπορεί να ατενίζει πιο θαρρετά το μέλλον κι όχι να μηρυκάζει το παρελθόν αντλώντας στείρα νοσταλγία.
Έτσι γνωρίσαμε κι εμείς πολλούς συνταξιδιώτες που έτσι βρήκαν το δρόμο για την Ήπειρο κι έρχονται πια συχνά και όχι σαν τουρίστες αλλά για να κοινωνήσουν τον ηπειρώτικο πολιτισμό στο ανθρώπινο και το φυσικό περιβάλλον του. Κι ο δικός τους σφυγμός δίνει κουράγιο στους παλιότερους να μην αποσώσουν το τραγούδι τους, να μην σωπάσουν κάτω από το πέρασμα του χρόνου και την απομόνωση της περιοχής. Ξέρεις πόσοι ξανατραγούδησαν σε χωριά που τα πένθη είχαν βουβάνει χαρη στο πάθος και τον ενθουσιασμό τέτοιων παιδιών; Για ρώτα στον Παρακάλαμο, στο Βαβούρι, ρώτα στο Δολό ή τη Σαγιάδα... Φαντάσου, αυτά τα παιδιά από το παλαμάκι ξεκίνησαν, τώρα, βέβαια κι ευτυχώς, προτιμούν το τζάκι, το τσίπουρο και, κυρίως, την καλή παρέα. Κι η καλή τους παρέα, δίχως την εξατομίκευση, το διαγκωνισμό, την εγωπάθεια, τις εμμονές και τον κατακερματισμό είναι το καλύτερο καύσιμο για την πορεία της παράδοσης στο μέλλον.
Κι είναι πολλά, πέρα από τα παλαμάκια, που μπορούν να σκοτώσουν τη μουσική μας παράδοση. Στη Μίχλα, όπως και στα περισσότερα χωριά στα πανηγύρια, στην άλλοτε ηπειρώτικη ζυγιά ξέμεινε μόνο το νεότερο μέλος της-το κλαρίνο. Που είναι τα λαούτα, τα βιολιά; Τώρα ακούς ντραμς, αρμόνια, κιθάρες ηλεκτρικές και echo να ξεχειλίζει. Τι κάνουμε εμείς για όλα αυτά; Έχουμε κι εμείς ευθύνη, δες τα κανάλια από τα Γιάννενα και πως τα μεταδίδουν, τι προβάλλουν αλλά και τι βλέπουμε εμείς στα καφενεία στα χωριά...
Κι η πολιτεία τι άραγε κάνει; Να σου πω ένα μόνο, το Υπουργείο Πολιτισμού το 2006 δεν έδωσε ευρώ για το Τμήμα Λαϊκής Παράδοσης και Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς! Άλλοθι η οικονομική στενότητα. Για δες, όμως, πόσα έβαλε και πόσα θα βάλει για τη EUROVISION... Κι όχι πως η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, με την προγούμενη κυβέρνηση, έκανε καλύτερα πράγματα για τη λαϊκή μας παράδοση... Εμείς τον Μιχάλη Παντούλα τον εκτιμήσαμε και γίναμε φίλοι όταν, σαν Δήμαρχος Μολοσσών, είχε το θάρρος να ενώσει τη φωνή του μαζί μας καταγγέλοντας, πρώτος αυτός, την απουσία στήριξης του Υπουργείου Πολιτισμού στο Διεθνές Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού σε εποχές που κυβερνούσε το κόμμα του. Την ίδια εποχή ο Αντώνης Μπέζας, αντιπολίτευση τότε, έτρεχε να μας βοηθήσει σε επαφές στα ανταμώματα των Βλάχων στο Μέτσοβο και τη Μηλέα, μέχρι κι αφίσες μας διακινούσε. Το ιδιο έκανε κι ο Κάρολος Παπούλιας, βουλευτής τότε, όταν μας έσφιγγε το χέρι και μας έλεγε ότι θα κατέβει στην Αθήνα να \"τραβήξει αυτιά\" - και τόκανε! Κι ήταν η πρώτη φορά που μας στήριξαν τότε...
Τώρα η φιλία παραμένει, έχει μάλιστα κι ένα ισχυρό δεσμό. Ο Πρόεδρος μας πέρασε τον προμηθευτή του στο τσίπουρο, από τους Κουκλιούς, ο ίδιος μας προμηθεύει ακόμη κι εδώ, στην \"ΑΛΛΗ ΟΧΘΗ\". Ωστόσο, μετά χαράς θα του στέλναμε τσίπουρο βλαχωρίτικο, τσίπουρο από το δικό σου. Αν και για την ώρα προτιμούμε να το χαρούμε εμείς...<br><br>Η δημοσίευση επεξεργάστηκε από: alexandros, at: 13.02.07 01:53
